[English below]
“De Libische kustwacht jaagt met bewapende schepen van Damen op migranten”, schreef NRC in 2018. Deze krant onthulde toen dat de Nederlandse scheepsbouwer een wapenembargo tegen Libië had omzeild om de gevreesde kustwacht acht patrouilleboten voor grensbewaking te leveren. Eén van de schepen is bijvoorbeeld ingezet bij het tegenhouden van een vluchtelingenboot, waarbij zeker twintig mensen verdrinken. In een ander geval wordt vanaf een Damen-boot een schot gelost op een boot van een NGO die vluchtelingen in nood probeert te redden.
Vluchtelingen die door de Libische kustwacht worden onderschept worden teruggebracht naar Libië om opgesloten te worden in de gruwelijke detentiecentra, waar geweld, marteling en onmenselijke omstandigheden aan de orde van de dag zijn.
De levering aan Libië is waarschijnlijk de meest omstreden deal waarmee Damen betrokken is bij geweld tegen vluchtelingen. Het is echter verre van de enige, schepen van Damen worden zowel aan de Europese grenzen als ver daarbuiten ingezet voor grensbewaking. Alleen al rond de Middellandse Zee beschikken ook marines, grens- en/of kustwachten van Albanië, Griekenland, Italië, Malta, Marokko, Portugal, Tunesië en Turkije over patrouilleschepen van Damen. In een aantal gevallen zijn de aankopen gefinancierd door de EU in het kader van diens gemilitariseerde migratiebeleid. Zo zijn de schepen voor Turkije betaald uit het budget van het ‘Instrument Contributing to Stability and Peace, en bedoeld om een bijdrage te leveren aan de omstreden migratiedeal tussen de EU en Turkije.
Schepen van Damen zijn ook ingezet bij Frontex-operaties op de Middellandse Zee, die zwaar onder vuur liggen vanwege geweld tegen vluchtelingen, illegale pushbacks en andere mensenrechtenschendingen.
Ook voor landen elders in de wereld is Damen een belangrijke leverancier van patrouilleschepen, die onder meer voor grensbewaking ingezet worden. In Europa gaat het bijvoorbeeld om Bulgarije, Nederland, Roemenië, Zweden en het Verenigd Koninkrijk. De Britse grenswacht zet zogenaamde ‘border cutters’ van Damen in voor het onderscheppen van vluchtelingenboten op het Kanaal, waarbij ze onderdeel zijn van een steeds draconischer anti-migratiebeleid.
Buiten Europa beschikken zowel in Amerika (oa Canada, de Verenigde Staten, Mexico. diverse Midden- en Zuidamerikaanse landen en eilandstaten in het Caribisch Gebied) als in Azië (oa Indonesië, Maleisië en Vietnam) meerdere landen over Damen-patrouilleschepen. Dit geldt ook voor Nigeria, Zuid-Afrika en Soedan. In veel gevallen heeft Damen de schepen zelf geleverd, in enkele instanties gaat het om doorverkochte boten of Damen-ontwerpen die door andere scheepsbouwers zijn geproduceerd.
Damen levert hiermee een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde uitvoering van repressief migratiebeleid, dat wordt gekenmerkt door geweld en mensenrechtenschendingen. Daarnaast levert het bedrijf aan veel krijgsmachten marineschepen vanaf scheepswerven in Nederland en diverse andere landen (oa Australië, Cuba, Roemenië, VAE, Vietnam en Zuid-Afrika). De hoofdlocaties van het Damen, een niet-beursgenoteerd familiebedrijf, zijn gevestigd in Gorinchem en Vlissingen, op de scheepswerf van de begin deze eeuw overgenomen Koninklijke Schelde Groep.
Voor meer informatie over Damen, leveranties van marineschepen, betrokkenheid bij (corruptie)schandalen en de actieve lobby van het bedrijf verwijzen we naar een serie blogs van onderzoeker Martin Broek.
[English]
Damen supplies ships for violence against refugees
“The Libyan coast guard is hunting migrants with armed ships from Damen,” Dutch newspaper NRC wrote in 2018. It then revealed that the Dutch shipbuilder had circumvented an arms embargo on Libya to supply the feared coast guard with eight patrol boats for border control. For example, one of the ships was used to stop a refugee boat, during which at least twenty people drowned. In another case, a shot is fired from a Damen boat at an NGO boat trying to rescue refugees in distress.
Refugees intercepted by the Libyan coast guard are returned to Libya to be held in horrific detention centers, where violence, torture and inhumane conditions are commonplace. The supply to Libya is probably the most controversial deal with which Damen has been involved in violence against refugees. However, it is far from the only one, Damen ships are deployed for border surveillance both at the European borders and far beyond. Around the Mediterranean alone, the navies, border and/or coast guards of Albania, Greece, Italy, Malta, Morocco, Portugal, Tunisia and Turkey also have Damen patrol ships. In a number of cases, the purchases have been financed by the EU in the context of its militarized migration policy. For example, the ships for Turkey were paid for from the budget of the ‘Instrument Contributing to Stability and Peace, and are intended to contribute to the controversial migration deal between the EU and Turkey.
Damen ships have also been deployed in Frontex operations in the Mediterranean, which have come under heavy fire for violence against refugees, illegal pushbacks and other human rights violations.
Damen is also an important supplier of patrol ships to countries elsewhere in the world, which are used, among other things, for border control. In Europe this concerns, for example, Bulgaria, the Netherlands, Romania, Sweden and the United Kingdom. The British Border Force is using so-called Damen ‘border cutters’ to intercept refugee boats on the Channel, as part of an increasingly draconian anti-migration policy.
Outside Europe, several countries in America (including Canada, the United States, Mexico, various Central and South American countries and island states in the Caribbean) and in Asia (including Indonesia, Malaysia and Vietnam) have Damen patrol ships. This also applies to Nigeria, South Africa and Sudan. In many cases Damen has supplied the ships itself, in some cases these are resold boats or Damen designs produced by other shipbuilders.
Damen thus makes an important contribution to the global implementation of repressive migration policy, which is characterized by violence and human rights violations. In addition, the company supplies naval vessels to many armed forces from shipyards in the Netherlands and various other countries (including Australia, Cuba, Romania, UAE, Vietnam and South Africa). The main locations of Damen, a non-listed family business, are located in Gorinchem and Vlissingen, at the shipyard of the Royal Schelde Group, which was acquired at the beginning of this century.
For more information about Damen, deliveries of naval vessels, involvement in (corruption) scandals and the company’s active lobby, we refer to a series of blogs by researcher Martin Broek.